Türkiye genelinde konut satışları ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 25,3 azalarak 102 bin 660 oldu. TÜİK verilerine göre, konut satışlarında İstanbul 16 bin 987 konut satışı ve yüzde 16,5 ile en yüksek paya sahip oldu. Yabancıya satışlarda ise Ruslar açık ara öne çıktı
Konut satış sayısının en az olduğu iller sırasıyla 30 konut ile Hakkari, 42 konut ile Ardahan ve 69 konut ile Bayburt oldu.
Konut satışları Ocak-Ekim döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %6,7 artışla 1 milyon 159 bin 853 olarak gerçekleşti.
İpotekli konut satışları Ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %52,7 azalış göstererek 13 bin 268 oldu. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı %12,9 olarak gerçekleşti. Ocak-Ekim döneminde gerçekleşen ipotekli konut satışları ise bir önceki yılın aynı dönemine göre %15,2 artışla 241 bin 869 oldu.
Ekim ayındaki ipotekli satışların, 4 bin 260’ı; Ocak-Ekim dönemindeki ipotekli satışların ise 65 bin 37’si ilk el satış olarak gerçekleşti.
Diğer konut satışları Ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %18,3 azalarak 89 bin 392 oldu. Toplam konut satışları içinde diğer satışların payı %87,1 olarak gerçekleşti. Ocak-Ekim döneminde gerçekleşen diğer konut satışları ise bir önceki yılın aynı dönemine göre %4,7 artışla 917 bin 984 oldu.
32 bin 692 ilk elden satıldı
Türkiye genelinde ilk el konut satış sayısı, Ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %22,0 azalarak 32 bin 692 oldu. Toplam konut satışları içinde ilk el konut satışının payı %31,8 oldu. İlk el konut satışları Ocak-Ekim döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre %4,8 artışla 344 bin 810 olarak gerçekleşti.
Türkiye genelinde ikinci el konut satışları Ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %26,7 azalış göstererek 69 bin 968 oldu. Toplam konut satışları içinde ikinci el konut satışının payı %68,2 oldu. İkinci el konut satışları Ocak-Ekim döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre %7,6 artışla 815 bin 43 olarak gerçekleşti.
En çok Ruslar aldı
Yabancılara yapılan konut satışları ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 8,8 azalarak 5 bin 377 oldu. Ekim ayında toplam konut satışları içinde yabancılara yapılan konut satışının payı yüzde 5,2 oldu. Yabancılara yapılan konut satışlarında ilk sırayı 2 bin 123 konut satışı ile Antalya aldı. Antalya’yı sırasıyla bin 658 konut satışı ile İstanbul ve 490 konut satışı ile Mersin izledi.
Yabancılara yapılan konut satışları Ocak-Ekim döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre %26,9 artarak 55 bin 21 oldu.
Ülke uyruklarına göre en çok konut satışı Rusya Federasyonu vatandaşlarına yapıldı
Ekim ayında Rusya Federasyonu vatandaşları Türkiye’den 2 bin 23 konut satın aldı. Rusya Federasyonu vatandaşlarını sırasıyla 498 konut ile İran, 310 konut ile Irak ve 216 konut ile Ukrayna vatandaşları izledi.
Kredi kısıtlamaları birinci el satışlarda acilen kaldırılmalı
Açıklanan rakamları değerlendiren KONUTDER Başkanı Z. Altan ELMAS, temmuz ayından itibaren konut kredi kısıtlaması ve ağustos ayından itibaren fiilen konut kredisinin aşırı kısıtlanması ile ipotekli satışların tarihin düşük rakamlarına indiğini söyledi.
Elmas, şunları söyledi:
“Konut fiyatlarının yükselişini önlemeye dönük alınan kararlar, konut üretimini de olumsuz etkilemektedir. 2022 yılı hem ipotekli satışlarda hem de üreticiden birinci el satışlarda rekor seviyede düşük bir yıl olarak kapanmaya aday görünmektedir. Türkiye’de konut üretimini zorlaştıran kredi kısıtlamaları üreticiden birinci el satışlar için acilen kaldırılmalı ve 15 yıl vadeli düşük maliyetli konut kredisi uygulaması kamu bankalarımız ve kamu katılım bankalarımız tarafından etkin hale getirilmelidir.
Konut üretiminde ipotekli satışlar üreticilerin nakit akışını doğrudan etkilemekte, bunun kısılması ise konut üretimini yavaşlatmaktadır. Yavaşlayan üretim konutta arz sorununu daha da derinleştirme riskini beraberinde getirmektedir. Konut fiyatlarının daha da yükselmesine zemin hazırlamaktadır.”
Gençlerin ve orta gelir grubunun konuta erişimini sağlayacak kalıcı bir ‘konut edindirme modeli’ne ihtiyacı bulunduğuna işaret eden Elmas, “Kamu bankalarımız topladıkları mevduatın yaklaşık yüzde 7’sini konut kredisi olarak kullandırırken özel bankalarımız sadece yüzde 2’sini konut kredisi olarak kullandırmaktadırlar. Yapmış olduğumuz analizlere göre ülkemizin ihtiyacı olan yıllık 800 bin konut üretebilmesi ve gençlerimizin konut alımına erişebilmesi için toplanan mevduatın en az yüzde 9’unu erişilebilir konut kredisi olarak kullandırmaları gerekmektedir. Bu ülke ve sektör büyümesinin, istihdam ve ihtiyacı karşılayacak konut üretiminin sürdürülebilir makul seviyelerde devam edebilmesi için çok önemli bir faktördür. 8,5 trilyon TL’lik mevduatın içinde konut kredi stoğu sadece 350 milyar TL olup, yüzde 4 mertebesindedir. Mevcut durum devam ettiği takdirde konut satışları ve üretimi düşmeye devam edecektir.” dedi.
