Depremde sanayisi en büyük zararı alan Hatay’da fabrikaların yeniden aqyağa kalkması için devletin desteğine ihtiyaç büyük. Sanayiciler, Antakya özelinde insan kaynağının kaçmaması için bir ‘süper teşvik’ bekliyor.
Ekonomi Gazetesi’nden Vahap Munyar’ın yazsının konu ile ilgili bölümü şöyle:
” Hatay’a varınca Antakya Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Hikmet Çinçin’i aradım. Çinçin, bulunduğu yerin konumunu attı:
- Teofarm…
Çinçin, Elif Ovalı’nın kardeşi Adnan Murat Teoman ile birlikte kurup yönettiği Teofarm adlı çiftliği çalışma mekanı olarak belirlemişti. Çinçin ile sohbete Elif Ovalı ve Osman Ovalı da katıldı.
Çinçin, 6 Şubat 2023 gününe döndü:
- 6 Şubat 2023 saat 04.17’den itibaren Antakya ve yöresi için çöküş öyküsü başladı. Öncelikle can kayıplarımız yüreğimizi yaktı. İkincisi, Antakya’nın kimliği de depremlerle çöktü. Bunu kelimelerle, cümlelerle anlatmak mümkün değil.
Başta Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar olmak üzere hükümet yetkililerinden, validen, belediye başkanından Antakya’yı aslına uygun şekilde ayağa kaldırmaya dönük işaretler aldıklarını belirtti:
- Enkaz kaldırma çalışmaları sırasında tarihi eserlerin taşlarının ayıklanacağı, onların Antakya’nın yeniden imarında, söz konusu eserlerin yeniden yapımında kullanılacağı söyleniyor.
Osman Ovalı araya girdi:
- Kurtuluş Caddesi’nde 200 yıllık simge binalar yıkıldı.
Çinçin sürdürdü:
- Antakya’nın tarihi simgesel dokusunu sonradan betonarme yapılarla bozmuştuk. Yeniden yapılaşma döneminde o çirkinlikleri eklememeye özen göstermek gerekiyor.
Hatay’ın, merkez ilçe Antakya’nın boşaldığını vurguladı:
- GSM operatörleri Antakya’nın merkezinden 10 bin sinyal alıyormuş. Bunların 2 bin kadarını da yardıma gelenler, gazeteciler, görevliler oluşturuyor. Antakya’nın köklü nüfusunun en azından belirleyici bölümünün dönmesine dönük çalışmalar yapılması gerekiyor.
Suriyeli mülteciler konusuna değindi:
- Benim annem de Suriyeli bir ailenin kızı. Mülteciler konusunda deprem öncesinde endişeli değildim. Şimdi endişem var. Eğer Antakya’nın, Hatay’ın köklü nüfusunun tersine göçünü sağlayamazsak karşımıza ciddi sorunlar çıkabilir. Yani, ilk kez endişeliyim.
Ardından ekledi:
- Sermaye sahibi ailelerin, kaliteli insan kaynağının, iş gücünün, esnafın, ticaret erbabının şehri kökten terk etmemesi için teşviklerin devreye girmesinde yarar var.
Kentte okulların açılmasının önemi üzerinde durdu:
- Ne yapıp edip okulları eylül ayında açmak gerekiyor. Aksi halde, nakil aldıran, başka kentlerde eğitimine devam etmeye giden öğrenciler yüzünden aileler bölünecek.
Osman Ovalı, teşviklerle ilgili şu noktanın altını çizdi:
- Depremler 11 ilimizi vurdu. Ancak, 11 ilin tamamı aynı ölçüde darbe yemiş değil. Devletin gücünün de bir sınırı var. O nedenle teşvikleri depremden en fazla etkilenen ilçelere dönük, ilçe bazlı devreye almak daha doğru olur.
Hikmet Çinçin, Antakya Küçük Sanayi Sitesi’ndeki 2 bin işyerinden 1700’ünün yıkıldığını kaydetti:
- Teşvikler 11 ilin tamamını kapsarsa Antakya’yı ayağa kaldırma şansımız azalır. Antakya’yı ayağa kaldırmak için “süper teşvik” paketi devreye girmeli. Ancak o şekilde toparlanabilir.
Çinçin, yeniden yapılaşma, yapılanma konusunda da şu noktaya işaret etti:
- 1-2 yıl çadırda, konteynerde yaşayalım. Yeniden yapılaşma konusunda acele edip yanlışa düşmeyelim. Antakya’yı orijinal dokusuna uygun şekilde ayağa kaldırmak için “akıl birliği” yapalım.
Depremzede kentlerin yeniden ayağa kalkması için “ilçe bazlı teşvik” talebi Kahramanmaraş gibi Antakya’da, Hatay’da da öne çıkıyor.
11 depremzede ilimiz için hükümet, yerel yönetimler, söz konusu kentlerdeki sivil toplum örgütlerinin kol kola girmesi gerekiyor…
