Borsa İstanbul’u desteklemek için alınan kararlardan biri BES fonlarına yönelikti. Fon içerisinde bulunan “Devlet Katkısı Fonlarının” taşımaları mecburi olan hisse senedi ağırlığı yüzde 10’dan yüzde 30’a çıkartılmıştı. Bu fonların önümüzdeki 2 gün içerisinde 2.2 milyar TL’lik hisse senedi satın alması bekleniyor. Peki 2 gün içerisinde girmesi beklenen bu para, borsayı nasıl etkileyecek?
Ekonomi Gazetesi’nde yer alan habere göre, alınan tedbirlerin ve destekleyici önlemlerin de katkısıyla yükselişe geçen Borsa İstanbul, 07.02.2023 tarihindeki kapanış fiyatından 21.02.2023 tarihindeki kapanış fiyatına kadar yaklaşık yüzde 14,5’lik bir yükseliş göstermişti.
Bu tedbirler arasında Bireysel Emeklilik Fonlarında bulunan Devlet Katkısı Fonlarının portföylerinde taşıması zorunlu olan hisse senedi alt limitinin yüzde 10’dan yüzde 30’a yükseltilmesi de vardı.
Yeni gelen kural öncesi, Devlet Katkısı Fonları 6 milyar TL büyüklüğünde hisse senedi portföyü bulunduruyorken, 21.02.2023 tarihli kapanış ile birlikte bu tutar 5 milyar 700 milyon TL artış ile yaklaşık 12 milyar TL oldu.
5 milyar 700 milyon TL’lik bu hisse senedi portföyü artışının yüzde 14,5’lik yükselişten arındırılmış hali ise 4 milyar 880 milyon TL oldu.
Başlangıçta bu fonların ortalama olarak 10 milyar TL’lik bir portföy büyüklüğünü Borsa İstanbul’da işlem gören şirketlere aktarmaları bekleniyordu. Şimdiye kadar gerçekleşen ise borsadaki yükselişten arındırılmamış bir şekilde, beklenen bu tutarın yarısına tekabül ediyor.
7 Fon hala yüzde 30’luk alt limitin altında
Fonların, portföylerindeki hisse senedi ağırlıklarını alt sınır olan yüzde 30’a ulaştırmaları için kararın açıklandığı 14.02.2023 tarihinden itibaren 10 günleri vardı. Bu sürenin 7 günü çoktan geçti sayılır. Bu süre zarfında portföylerindeki hisse senedini ağırlığını yüzde 30 seviyesine çıkartabilen fonlar olduğu gibi, ağırlığı yüzde 46 seviyesine çıkartıp alt limitin oldukça üstüne çıkan fonlar da var.
Bununla beraber 7 fon hala portföylerindeki hisse senedi ağırlığını yüzde 30’a taşımış değil. Fonların bu kuralı karşılamak için bu haftaki son işlem kapanışına kadar vakitleri var.
Fonların toplam hisse senedi ağırlıklarını minimum yüzde 30’a çıkartabilmeleri içinse yaklaşık 2 milyar 200 milyon TL tutarında hisse senedi ağırlıklarını arttırmaları gerekiyor. Yani Borsa İstanbul’a 2 gün içerisinde girmesi beklenen minimum tutar 2 milyar TL’den daha fazla.
Bu büyüklükte bir girişin Borsa İstanbul’u ne şekilde etkileyeceğini bilmek çokta mümkün değil. 21.02.2023 tarihli kapanışta borsanın hacmi yaklaşık 86 milyar TL’idi. Bu yaklaşıma göre bu tutar toplam hacmin çok küçük bir tutarına denk gelsede, hacim hem alım hem de satım işlemlerini göstermesi sebebiyle çok doğru bir gösterge değil.
2 milyar TL’nin Borsa İstanbul’a etki edebilecek önemli bir para olup olmadığını anlamak için ise bu tutarı BİST-100 endeksine, hisse senetlerinin endeksteki ağırlığına göre dağıtıp bakmak mümkün. Yani iki gün içerisinde Borsa İstanbul’a girmesi beklenen 2 Milyar 200 milyon TL BİST-100 endeksindeki hisse senetlerinin endeksteki ağırlıklarına göre yüzde kaçına sahip olabilir?
Eğer bu tutarı endekse ağırlıklı bir şekilde dağıtılacağını varsayarsak ortalama olarak BİST-100’deki her şirketin halka açık paylarının yüzde 0,25’lik bir kısmını satın almak mümükün.
İşlem günlerinde borsada yaşanan değer kayıpları bu tutarın artmasına sebep olabilecekken, yaşanan yükselişler ise girmesi beklenen tutarı azaltabilir.
